Περιβαλλοντική έγκριση για την αποκατάσταση και μετέπειτα φροντίδα του ενεργού χώρου ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) Βατί της επαρχίας Λεμεσού εξέδωσε η Περιβαλλοντική Αρχή, παρά το γεγονός ότι δεν έχει υλοποιηθεί σχετική εισήγηση για την ανάγκη εκπόνησης Μελέτης Περιβαλλοντικού Υποβάθρου, τουλάχιστον για τους ΧΑΔΑ υψηλής επικινδυνότητας.

Η εισήγηση του Τμήματος Περιβάλλοντος για την εν λόγω μελέτη ήταν να περιλαμβάνει δειγματοληψίες του υφιστάμενου χώρου ούτως ώστε να καλύπτεται η γεωγραφική περιοχή του ΧΑΔΑ με στατιστικά έγκυρο τρόπο και να διαπιστωθεί η έκταση της ρύπανσης στην περιοχή μελέτης. Για τον λόγο αυτό, κρίθηκε επιβεβλημένο να εφαρμοστούν οι όροι της γνωμοδότησης της Περιβαλλοντικής Αρχής πριν την έναρξη των έργων που αφορούν στην εκπόνηση της Μελέτης Περιβαλλοντικού Υποβάθρου και την κατάθεση των παραμέτρων νερού και εδάφους για να υπάρχει γνώση της υφιστάμενης κατάστασης στην περιοχή. Εξίσου σημαντική είναι για την Περιβαλλοντική Αρχή και η παρακολούθηση των σχετικών παραμέτρων στη συνέχεια και μετά την αποκατάσταση του ΧΑΔΑ έτσι ώστε να διαφανεί αν όντως το έργο έχει εκτελεστεί και έχει όντως γίνει η αποκατάσταση του περιβάλλοντος.

Η Περιβαλλοντική Αρχή έλαβε σοβαρά υπόψη την αναγκαιότητα υλοποίησης του έργου, αφού ο τερματισμός λειτουργίας του ΧΑΔΑ Βατί και η περιβαλλοντική αποκατάσταση του χώρου αποτελούν ένα από τα έργα τα οποία η Κύπρος είναι υποχρεωμένη να πραγματοποιήσει σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της, αλλά και τις οδηγίες της Ε.Ε. και ειδικά του Άρθρου 16 της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 1999/31/ΕΚ για τον περιορισμό της παραγωγής μεθανίου από τους χώρους υγειονομικής ταφής, συμπεριλαμβανομένων και των ανεξέλεγκτων χώρων απόρριψης.

Το έργο θα καλύπτει ολόκληρη την έκταση του ΧΑΔΑ Βατί με εκτιμώμενο εμβαδόν κάλυψης της περιοχής 430.000m². Το φυσικό, βιολογικό, ανθρωπογενές περιβάλλον της περιοχής μελέτης είναι ιδιαίτερα υποβαθμισμένο, λόγω της ανεξέλεγκτης απόρριψης των αποβλήτων, της παραγωγής βιοαερίου, της απορροής στραγγισμάτων και χωματουργικών εργασιών. Η ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζεται ως ημιορεινή, λοφώδης με μεγάλες σχετικά κλίσεις και το υψόμετρο της περιοχής κυμαίνεται από 320 – 420m από τη Μέση Στάθμη της Θάλασσας (ΜΣΘ). Η βιοκλιματική ζώνη της περιοχής (Ξερή Θερμή Ζώνη) επιτρέπει την ανάπτυξη, κυρίως, φρυγανικής και θαμνώδους βλάστησης. Βλάστηση όμως παρατηρείται μόνο στα πρανή των οδικών δικτύων.

Η πλησιέστερη περιοχή προστασίας βρίσκεται σε απόσταση περίπου 650m βορειοδυτικά της περιοχής μελέτης και είναι η περιοχή Natura 2000 – CY5000011 Κοιλάδα Λιμνάτη. Τεμάχια γειτνιάζουν με παρακλάδι του ποταμού Γαρύλλη. Επίσης, σε απόσταση 3,5km νοτιοανατολικά βρίσκεται το φράγμα Πολεμιδιών, το οποίο συνδέεται με την ευρύτερη περιοχή μελέτης μέσω του ποταμού Γαρύλλη. Ο υδατοφράκτης Πολεμιδιών κηρύχθηκε ως ευαίσθητη περιοχή για σκοπούς απόρριψης αστικών λυμάτων σύμφωνα με το περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών (Ευαίσθητες Περιοχές για Απορρίψεις Αστικών Λυμάτων) Διάταγμα 2004.

Επιπλέον, δυτικά της περιοχής μελέτης σε απόσταση περίπου 2km βρίσκεται το φράγμα του Κούρρη και σε απόσταση 800m εκτείνεται διάδρομος περάσματος αποδημητικών πτηνών.

Μεταφορά απορριμμάτων από άλλους 27 ΧΑΔΑ

Σημειώνεται επίσης ότι ο ΧΑΔΑ Βατί προτείνεται να δεχτεί απορρίμματα και ρυπασμένο έδαφος από άλλους 27 ΧΑΔΑ. Ο επιπρόσθετος όγκος απορριμμάτων και ρυπασμένων εδαφών που θα δεχτεί ο ΧΑΔΑ Βατί ανέρχεται στα 543.685 m3. Ο υφιστάμενος όγκος απορριμμάτων του ΧΑΔΑ Βατί ανέρχεται στα 4.835.159 m3.

Οι 27 ΧΑΔΑ που θα μεταφερθούν στο ΧΑΔΑ Βατί είναι: Κελλάκι, Διερώνα, Συκόπετρα, Άγιος Κωνσταντίνος, Λουβαράς, Καλό Χωριό, Άγιος Θεόδωρος, Άγιος Ιωάννης (δύο), Αγρός, Αγρίδια, Κυπερούντα, Χανδριά, Αψιού, Όμοδος, Μαλλιά, Δωρά (δύο), Πάχνα, Ακρωτήρι, Λεμύθου, Πρόδρομος, Τρεις Ελιές, Αρακαπάς, Επταγώνια, Πισσούρι, Ύψωνας.

Επιτόπου αποκατάσταση για 10 χωματερές

Ξεχωριστή περιβαλλοντική έγκριση έλαβε η μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον για την επιτόπου αποκατάσταση και μετέπειτα φροντίδα 10 Χώρων Ανεξέλεγκτης Απόρριψης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) της επαρχίας Λεμεσού. Στα πλαίσια αυτά, προτείνονται τεχνολογικές λύσεις για την εξάλειψη/περιορισμό/ελαχιστοποίηση της ρύπανσης, λόγω της υφιστάμενης κατάστασης των ΧΑΔΑ. Απώτερος στόχος υλοποίησης του έργου είναι η διατήρηση, αποκατάσταση (όπου είναι εφικτό) και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος (χλωρίδα, πανίδα), η προστασία των υπόγειων υδροφορέων και της δημόσιας υγείας και η αξιοποίηση των ελεύθερων επιφανειών που θα δημιουργηθούν.

Οι υπό μελέτη ΧΑΔΑ είναι οι ακόλουθοι: Πεντάκωμο, Μουτταγιάκα, Βάσα Κοιλανίου, Κάτω Κυβίδες, Επισκοπή, Σωτήρα, Ανώγυρα, Πραστειό Αυδήμου, Ασγάτα και Άγιος Τύχωνας.

Ποιες εργασίες θα γίνουν

Οι εργασίες αποκατάστασης και μετέπειτα φροντίδας θα περιλαμβάνουν συνοπτικά τα εξής στάδια:

● Συλλογή και συσσώρευση όλων των αποβλήτων σε μια ομοιόμορφη μάζα,

● Τοποθέτηση διαδοχικών συνθετικών γεωμεμβρανών για τη διαχείριση βιοαερίου, πλευροδιηθούμενων στραγγισμάτων και ομβρίων υδάτων.

● Επικάλυψη της μάζας των αποβλήτων με χώμα και φυτόχωμα.

● Δημιουργία διάφορων έργων υποδομής αισθητικής και προστασίας του περιβάλλοντος του χώρου, συμπεριλαμβανομένης και της περίφραξης.

Τα συλλεγόμενα πλευροδιηθούμενα στραγγίσματα προτείνεται να συγκρατούνται από τη στρώση γεωσυνθετικής μεμβράνης που θα αποτελεί μέρος της τελικής κάλυψης του ΧΑΔΑ και μέσω της στρώσης αυτής να ρέουν προς τα κατώτερα σημεία της τελικής κάλυψης.

Στα πλαίσια της αποκατάστασης προτείνεται, μεταξύ άλλων, να κατασκευαστεί ενεργητικό σύστημα άντλησης και επεξεργασίας του βιοαερίου, το οποίο θα χρησιμοποιεί αρνητική πίεση με σύστημα σωληνώσεων και άντληση που θα καλύπτει όλη την επιφάνεια του ΧΑΔΑ.

Το σύστημα θα αποτελείται από κατακόρυφα φρεάτια και από οριζόντιο δίκτυο σωληνώσεων. Ο σχεδιασμός του συστήματος συλλογής και η χωροθέτηση των κάθετων φρεατίων συλλογής βιοαερίου θα είναι τέτοιοι ώστε να επιτυγχάνεται υπερκάλυψη των ζωνών επιρροής κάθε φρεατίου. Το συλλεγόμενο βιοαέριο είτε θα οδηγείται προς καύση σε πυρσό είτε θα χρησιμοποιείται για ενεργειακή αξιοποίηση σε ηλεκτρογεννήτρια. Προκαταρκτικά, έχει υπολογιστεί ότι το παραγόμενο βιοαέριο θα μπορεί να τροφοδοτήσει μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ίση με 1,8MW.

philenews