Δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν ταυτόχρονα δύο μεγάλες πυρκαγιές οι δυνάμεις πυρόσβεσης, το οποίο είναι όλο και πιο πιθανό εξαιτίας της κλιματικής κρίσης που έχει προκαλέσει σοβαρές αλλαγές στο περιβάλλον, αυξάνοντας τους κινδύνους και τη συχνότητα των δασικών πυρκαγιών. Πρόκειται για ένα πιθανό σενάριο που έχουν να διαχειριστούν Τμήμα Δασών και Πυροσβεστική Υπηρεσία και ο κίνδυνος αυτός υπάρχει τόσο για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, όσο και για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών υπαίθρου.

Η παραδοχή έγινε χθες κατά τη συζήτηση στην κοινοβουλευτική επιτροπή Εσωτερικών για την επάρκεια σε προσωπικό, μέσα και εξοπλισμό για την πρόληψη και την κατάσβεση των πυρκαγιών, τόσο από τον διευθυντή του Τμήματος Δασών, όσο και τον Αρχιπύραρχο Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Ταυτόχρονα, όμως Σάββας Ιεζεκιήλ και Νίκος Λογγίνος αναφέρθηκαν στην αγαστή συνεργασία, σημειώνοντας ότι για πρώτη φορά οι δύο διευθυντές βρίσκονται μαζί στα μέτωπα της πυρκαγιάς.

Ένα από τα κυριότερα προβλήματα είναι η αντιμετώπιση των πυρκαγιών υπαίθρου, δηλαδή των πυρκαγιών εκτός της ζώνης ευθύνης του Τμήματος Δασών. Όπως επισημαίνεται η δριμύτητα των αγροτοδασικών πυρκαγιών έχει αυξηθεί, με αποτέλεσμα η Πυροσβεστική Υπηρεσία να δυσκολεύεται να τις αντιμετωπίσει. Τονίζεται δε ότι αυτό δεν είναι εφικτό ούτε με την υποστήριξη του Τμήματος Δασών, από τη στιγμή που δεν διαθέτει την απαραίτητη διάταξη και τον αριθμό δυνάμεων για να είναι αποτελεσματικό εκτός της περιοχής ευθύνης του. Επιπλέον, κάθε φορά που το Τμήμα Δασών προστρέχει σε υποστήριξη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, μένουν εκτεθειμένα τα κρατικά δάση, και προκύπτει σημαντική καταπόνηση τόσο του προσωπικού, όσο και των μέσων του Τμήματος Δασών. Επισημαίνεται ότι για το θέμα αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη η ετοιμασία σχετικής μελέτης η οποία ανατέθηκε σε ειδικό εμπειρογνώμονα η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί τον επόμενο μήνα.

Σύμφωνα με το Τμήμα Δασών, παρόλη την πρόοδο των τελευταίων ετών, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις προσωπικού στο υφιστάμενο σύστημα για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Οι ελλείψεις αυτές, σημειώνει, δυσκολεύουν την υλοποίηση σημαντικών εργασιών όπως τα προγράμματα επιφυλακής, η εκπαίδευση του προσωπικού, η διαχείριση της βλάστησης, οι ασκήσεις, η διαχείριση των εθελοντών και η διαχείριση των νέων τεχνολογιών. Υπογραμμίζεται ότι ακόμη και με την κάλυψη αυτών των αναγκών, το Τμήμα Δασών δεν θα μπορεί να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα δύο μεγάλες πυρκαγιές, που είναι ένα πιθανό σενάριο.

Στη συνεχή αναβάθμιση και ενίσχυση των υπηρεσιών πυρόσβεσης σε όλα τα επίπεδα, αλλά και την εφαρμογή προληπτικών δράσεων με την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογικών μέσων και εξοπλισμού αναφέρθηκε ο υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, Μάριος Χαρτσιώτης, κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην κοινοβουλευτική επιτροπή Εσωτερικών. Σε ότι αφορά το προσωπικό σημείωσε ότι έχουν ενταχθεί στις τάξεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας 251 νέοι πυροσβέστες, αριθμός που αντιστοιχεί σε 38% της υφιστάμενης δύναμης, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό ων μελών σε 912 από 661.

Από τον Ιούνιο του 2023, σημείωσε, έχει υλοποιηθεί και τεθεί σε πλήρη επιχειρησιακή λειτουργία από την Πυροσβεστική Υπηρεσία και το Τμήμα Δασών, η Α’ φάση του ολιστικού συστήματος επιτήρησης για την πρόληψη και αντιμετώπιση πυρκαγιών και διαχείριση κρίσεων, η οποία αποτελείται από τη δημιουργία τεχνολογικών υποδομών και δικτύου μεταφοράς εικόνας σε πραγματικό χρόνο, την εγκατάσταση συστημάτων επιτήρησης και ανίχνευσης πυρκαγιών, προωθημένα κινητά κέντρα επιχειρήσεων και συστήματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών, συνολικού κόστους €3 εκατ. Σε ότι αφορά τη δεύτερη φάση του ολιστικού συστήματος, σύμφωνα με τον κ. Χαρτσιώτη θα οδηγήσει σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα.

Ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Γεωργίας, Ανδρέας Γρηγορίου, αναφέρθηκε σε δράσεις για την ετοιμότητα του Τμήματος Δασών. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι το Τμήμα Δασών εγκατέστησε τέσσερα ηλεκτροπτικά συστήματα αυτόματης ανίχνευσης πυρκαγιών στις περιοχές Ακάμα, Μαδαρή, Οίκο και Φικάρδου με δυνατότητα ελέγχου στο δάσος ακτίνας 10 χιλιομέτρων, για να εντοπίζουν εγκαίρως εστίες φωτιάς. Επίσης, αξιοποιούνται τέσσερα drones. Επισήμανε ότι στο πλαίσιο υλοποίησης του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το Τμήμα Δασών εφαρμόζει την παρέμβαση «Προστασία δασών από πυρκαγιές» ύψους €25,7 εκατ. πλέον ΦΠΑ.

«Από τύχη δεν θρηνούμε θύματα», λένε δασοπυροσβέστες και πυροσβέστες

Ο Αρχιπύραρχος Νίκος Λογγίνος είπε ότι η Πυροσβεστική Υπηρεσία ανταποκρίνεται σε αγροτικούς δρόμους που δεν μπορούν να προσεγγιστούν, σημειώνοντας ότι είναι ευθύνη των Επαρχιακών Διοικήσεων να φροντίσουν να υπάρχουν οι κατάλληλοι δρόμοι, οι οποίοι να είναι καθαροί για να μπορούν να προσεγγιστούν από τα πυροσβεστικά οχήματα. «Έχουμε ορκιστεί όλοι να δώσουμε τη ζωή μας για αυτό που κάνουμε. Δεν είναι εύκολο να σταματήσει μια πυρκαγιά», ανέφερε, υπογραμμίζοντας τη σημασία της πρόληψης, καθώς δεν καθαρίζονται τα σπίτια και τα χωράφια από ξηρά χόρτα και δεν υπάρχουν κατάλληλοι δρόμοι.

Ο Σάββας Ιεζεκιήλ, διευθυντής του Τμήματος Δασών, σημείωσε ότι για πρώτη φορά υπάρχει άριστος συντονισμός ανάμεσα στις αρμόδιες υπηρεσίες, ενώ υπογράμμισε ότι όσοι δρουν στην πρώτη γραμμή το κάνουν με κίνδυνο της ζωής τους.

Εκ μέρους του Κλάδου Υπαλλήλων του Τμήματος Δασών ο Αντώνης Σαρρής αναφέρθηκε σε θέματα στελέχωσης και δασικής εκπαίδευσης. Πρόσθεσε ότι σήμερα υπάρχουν 95 κενές θέσεις υπαλλήλων που αντιστοιχούν με 26% των συνολικών θέσεων. Υπογράμμισε ότι το προσωπικό εργάζεται από 60- 80 ώρες την εβδομάδα αντί 48, ενώ τόνισε ότι υπάρχουν περιπτώσεις λειτουργών που εργάζονται 90 -107 ώρες την εβδομάδα. «Θέμα τύχης να μην έχουμε θύματα», πρόσθεσε.

Ο πρόεδρος Συνδέσμου Πυροσβεστών Κύπρου, Κώστας Ολύμπιος, είπε ότι οι κοινότητες μπορούν να παίξουν πρωτεύοντα ρόλο στις αγροτικές περιοχές, με μικρά οχήματα με ντεπόζιτο. Όπως είπε, με τις σημερινές συνθήκες, σε πέντε λεπτά η πυρκαγιά μπορεί να γίνει πολύ καταστροφική και η άμεση ανταπόκριση είναι κρίσιμη. Ενδεικτικά, είπε ότι η Πυροσβεστική χρειάστηκε 43 λεπτά για να μεταβεί από τη Λευκωσία στον Φαρμακά. Για την πυρκαγιά στον Φαρμακά, είπε ότι οι δρόμοι στα δάση είχαν κλίση 20%, χωρίς χώρο διαφυγής για το πυροσβεστικό όχημα. «Οι δρόμοι πρέπει να καθαρίσουν και να υπάρχουν διέξοδοι. Δεν δικαιολογούμαστε να υπάρχουν σκουπίδια παντού», είπε.

Ο πρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Δασολόγων, Νικόλας-Γιώργος Ηλιάδης είπε ότι η κλιματική κρίση και η εγκατάλειψη της υπαίθρου συμβάλλουν στις πυρκαγιές. «Όσο εξοπλισμό και προσωπικό και να έχουμε, θα έχουμε μεγάλες πυρκαγιές», είπε.

Ο Κώστας Χριστοδούλου, κοινοτάρχης Κούρδακας, μίας από τις πληγείσες κοινότητες στην πρόσφατη πυρκαγιά της Επαρχίας Πάφου, ζήτησε να αποζημιωθούν όλοι ανεξαιρέτως όσοι έχουν πληγεί.

Αυτόπτες μάρτυρες και βίντεο καίνε την ΑΗΚ

Ο υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε ότι επιβεβαιώνονται οι πρώτες εκτιμήσεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας για την πυρκαγιά στον Φαρμακά ότι προήλθε από ζημιά σε μετασχηματιστή της ΑΗΚ, κάτι που φαίνεται να αποδεικνύεται και με μαρτυρικό υλικό, κάνοντας λόγο για δύο αυτόπτες μάρτυρες που είχαν οπτική επαφή, ενώ είπε ότι υπάρχει και σχετικό βίντεο. Για τις άλλες πυρκαγιές, είπε ότι οι πρώτες εκτιμήσεις για την πυρκαγιά στην επαρχία Πάφου είναι ότι ξεκίνησε από σκυβαλότοπο. Αναφορικά με τις δύο πυρκαγιές στον Άγιο Σύλα και την Τραχυπέδουλα είπε ότι φαίνεται να ήταν κακόβουλες.

Πηγή: Philenews