Τρέχει να αναχαιτίσει την συνεχή αύξηση του προϋπολογισμού των νέων, εξειδικευμένων και καινοτόμων φαρμάκων το υπουργείο Υγείας προκειμένου να προλάβει το ενδεχόμενο να τεθεί σε κίνδυνο η βιωσιμότητα του Γενικού Συστήματος Υγείας.

Οι προσπάθειες επικεντρώνονται στην πρόταση για προκήρυξη κοινών προσφορών από τα κράτη μέλη της Ε.Ε., που ετοιμάζει η κυπριακή Κυβέρνηση και αναμένεται ότι θα κατατεθεί από τον υπουργό Υγείας Μιχάλη Δαμιανό στο Συμβούλιο Υπουργών Υγείας της Ε.Ε. στις αρχές Δεκεμβρίου.

Μάλιστα, η προοπτική για έγκριση φαίνεται να είναι ήδη μεγάλη, αφού η συγκεκριμένη πρόταση κερδίζει συνεχώς έδαφος μεταξύ των κρατών μελών και ενδιαφέρον για συμμετοχή εκφράζεται πλέον και από χώρες οι οποίες δεν ανήκουν στην κατηγορία των «μικρών».

Από τις μέχρι σήμερα επαφές του ίδιου του υπουργού Υγείας αλλά και του Υπουργείου γενικότερα, φαίνεται να αντικρύζουν θετικά την κυπριακή πρόταση αρκετές χώρες, μεταξύ αυτών η Μάλτα, η Ελλάδα, η Τσεχία, και η Σλοβακία ενώ χθες ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Δαμιανός είχε επαφές και με τον Λετονό υπουργό Υγείας. Ανεπίσημα έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για ενημέρωση κι άλλα κράτη της Ε.Ε.

Η εκτόξευση του προϋπολογισμού για την εξασφάλιση νέων και εξειδικευμένων φαρμάκων, τα οποία προορίζονται για σοβαρά ασθενείς αποτυπώνεται, χωρίς να τίθεται θέμα αμφισβήτησης, στους πραγματικούς αριθμούς του υπουργείου Υγείας και του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας που αφορούν τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ενώ και ευρωπαϊκά στατιστικά δεδομένα που είδαν το φως της δημοσιότητα προ μερικών ημερών αποδεικνύουν ότι η Κύπρος κατέγραψε την τελευταία τριετία τεράστια αύξηση των κονδυλίων που προορίζονται για την αγορά των συγκεκριμένων θεραπειών.

Με δεδομένη, εξάλλου. την μεταφορά του σχετικού προϋπολογισμού, αλλά και της διαδικασίας εξασφάλισης των φαρμάκων αυτών, από το υπουργείο Υγείας στον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας μέχρι το τέλος του έτους, η Κύπρος επιβάλλεται να καταβάλει προσπάθειες για συγκράτηση των δαπανών.

Σε ό,τι αφορά την τελευταία έρευνα μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε., η αύξηση στις δαπάνες για εξειδικευμένες θεραπείες κινήθηκε τα έτη 2022-2023 μεταξύ 3,6%-13% κατά μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση με την Κύπρο να βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο και τον προϋπολογισμό του ΟΑΥ, για το έτος 2025, να περιλαμβάνει κονδύλι που σίγουρα θα οδηγήσει σε αύξηση του ποσοστού και κατά την τρέχουσα διετία.

Σε πραγματικούς αριθμούς, η Επιτροπή Ονομαστικών Αιτημάτων, η οποία εξετάζει από το 2015 μέχρι και σήμερα τα αιτήματα των ασθενών για χορήγηση εξειδικευμένων και καινοτόμων θεραπειών άρχισε τη λειτουργία της με προϋπολογισμό €3 εκατ. και ο οποίος ξεπέρασε το 2024 τα €120 εκατ.

Η συνεχής αύξηση των κονδυλίων που δαπανώνται κάθε χρόνο για εξασφάλιση των εξειδικευμένων θεραπειών είναι φαινόμενο που εντοπίζεται σε όλα τα κράτη της Ε.Ε. με τα μικρότερα, σε πληθυσμό, κράτη βεβαίως να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο πρόβλημα αφού λόγω μεγέθους η διαπραγματευτική τους ισχύ έναντι των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών δεν επιτρέπει συμφέρουσες τιμές.

Από πλευράς Κύπρου καταβλήθηκαν και στο παρελθόν προσπάθειες προκειμένου να εξασφαλίζονται οι θεραπείες αυτές με συνέργεια κρατών. Ωστόσο, αυτή τη φορά, και στο πλαίσιο της γενικότερης αναδιαμόρφωσης του σχεδίου που αφορά τον τομέα των φαρμάκων στην Ε.Ε. τα δεδομένα φαίνεται να λειτουργούν πολύ πιο ευνοϊκά.

Για αυτό άλλωστε και ο χρόνος πιέζει καθώς η πρόταση περιλαμβάνει και διασύνδεση του ευρωπαϊκού προγράμματος Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας το οποίο θα τεθεί σε λειτουργία από τον προσεχή Ιανουάριο κάνοντας αρχή από τα νέα εξειδικευμένα φάρμακα για τον καρκίνο.

Αξιολόγηση Τεχνολογιών Υγείας

Με πολύ απλά λόγια, σε διάστημα 30 ημέρων από την ημέρα έγκρισης μιας νέας θεραπείας από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, τα κράτη μέλη (το καθένα ξεχωριστά και στη συνέχεια με κοινή έκθεση), θα αξιολογούν το κατά πόσον η θεραπεία/φάρμακο έρχεται για να προσθέσει όφελος και να πετύχει περισσότερα από όσα επιτυγχάνονται με τις θεραπείες που ήδη υπάρχουν και χρησιμοποιούνται. Στη διαδικασία αξιολόγησης τα κράτη μέλη έχουν υποχρέωση μεταξύ άλλων, να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη και τους οργανωμένους ασθενείς, σε εθνικό επίπεδο. Οι διαδικασίες για την έναρξη του προγράμματος αυτού και στην Κύπρο βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και όπως έχει αποφασιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι πρώτες αξιολογήσεις το 2025 θα αφορούν νέα ογκολογικά φάρμακα.

Η κυπριακή πρόταση – Προσφορά αμέσως μετά την αξιολόγηση

Η πρόταση που ετοιμάζεται με πρωτοβουλία του υπουργού Υγείας Μιχάλη Δαμιανού, προβλέπει την προκήρυξη κοινής προσφοράς για εξασφάλιση νέων εξειδικευμένων φαρμάκων αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης των φαρμάκων αυτών μέσω του προγράμματος αξιολόγησης τεχνολογιών Υγείας.

Αρχικά, η πρόταση του Μιχάλη Δαμιανού αφορούσε τη συμμετοχή των μικρών κρατών στη διαδικασία της κοινής αγοράς αφού, είναι γεγονός ότι, τα μεγαλύτερα σε πληθυσμό κράτη μπορούν από θέση ισχύος που κατέχουν να εξασφαλίζουν καλύτερες τιμές κατά τη διαπραγμάτευση τους με τους κατασκευαστές φαρμάκων.

Στην πορεία της προώθησης της πρότασης του Κύπριου υπουργού Υγείας, διεφάνη ότι ενδιαφέρον για συμμετοχή στη συγκεκριμένη διαδικασία κοινής προκήρυξης προσφοράς για αγορά φαρμάκων, υπάρχει και από πλευράς μεγαλύτερων χωρών, και ως εκ τούτου, αποφασίστηκε ότι θα προταθεί η εθελοντική συμμετοχή κρατών στην κοινή προσφορά, ώστε να μην αποκλείεται κανένα κράτος.

Στόχος της διαδικασίας αυτής είναι η εξασφάλιση των νέων φαρμάκων πιο γρήγορα και σε πιο χαμηλές τιμές, ώστε όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες να έχουν ισότιμη πρόσβαση στις εξειδικευμένες θεραπείες.

Σύσταση τεχνικής επιτροπής σε επίπεδο Ε.Ε.

Με τη συμμετοχή όσο το δυνατό περισσότερων χωρών, όπως είναι φυσικό θα εξασφαλίζονται καλύτερες τιμές για όλα τα κράτη που θα συμμετέχουν με ιδιαίτερο όφελος για τις μικρότερες σε πληθυσμό χώρες», ανέφερε μιλώντας στον «Φ» ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Δαμιανός. «Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει μηχανισμός σε ευρωπαϊκό επίπεδο για κοινή προμήθεια φαρμάκων, που είναι μια πρακτική που με επιτυχία εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τώρα, κάθε κράτος μέλος προμηθεύεται τα φάρμακα που χρειάζεται μόνο του με αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις να υπάρχει και θέμα προμήθειας και ζήτημα τιμών. Σε ό,τι αφορά την προμήθεια η Κύπρος πολλές φορές έχει αποταθεί στην Ελλάδα και εξασφάλισε τις ποσότητες που χρειάστηκε. Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα αφορά την τιμολόγηση των φαρμάκων αυτών».

Οι μικρές ποσότητες που χρειάζεται η Κύπρος, εξήγησε ο κ. Δαμιανός, «κάνουν τις τιμές πολλαπλάσιες σε σχέση με μια μεγάλη σε πληθυσμό χώρα».

Με βάση αυτό, δημιουργήθηκε και η κυπριακή πρόταση ώστε «οι μικρότερες χώρες να προμηθεύονται φάρμακα μαζί. Για να προωθηθεί η διαδικασία πρέπει να συσταθεί μια τεχνική επιτροπή με στόχο να αρχίσει η όλη διαδικασία το 2025».

Εάν επιτευχθεί ο στόχος της Κύπρου, είπε καταλήγοντας ο κ. Δαμιανός, «τότε θα έχουμε σημαντικές εξοικονομήσεις και σίγουρα θα επωφεληθεί οικονομικά και το Ταμείο του Γενικού Συστήματος Υγείας».

Πηγή: Philenews