Την ώρα που ο πόλεμος του Ισραήλ με τη Χαμάς στη Γάζα συνεχίζει να βρίσκεται σε εξέλιξη, οι συγκρούσεις στα βόρεια σύνορα της χώρας με τον Λίβανο έχουν κλιμακωθεί, προκαλώντας την ανησυχία της διεθνούς κοινότητας για μια γενικευμένη σύρραξη στην περιοχή.

Οι μάχες στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ σιγοβράζουν για μήνες, με τον πόλεμο στη Γάζα να έχει οδηγήσει σε πολλαπλασιασμό των συγκρούσεων στη λιβανοϊσραηλινή μεθόριο ανάμεσα στον ισραηλινό στρατό και την εξτρεμιστική οργάνωση Χεζμπολάχ. Η οργάνωση εκτοξεύει χιλιάδες ρουκέτες, αντιαρματικούς πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον του Ισραήλ και η ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία απαντά με αεροπορικές επιδρομές, οδηγώντας χιλιάδες πολίτες και από τις δύο πλευρές των συνόρων να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.

Πέραν από την κλιμάκωση των συγκρούσεων, η εντεινόμενη πολεμική ρητορική, με εκατέρωθεν εκτοξεύσεις απειλών, έχει εντείνει τον φόβο για τη μετάβαση από ένα χαμηλής έντασης πολεμικό μέτωπο στο ξέσπασμα ενός ολοκληρωτικού πολέμου, παρά τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης από πλευράς των ΗΠΑ, σε ένα χρονικό σημείο, μάλιστα, όπου η Δύση βρίσκεται ενώπιον κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων. Εν προκειμένω, αυτό που παραμένει εν αμφιβόλω, πέραν από τη δράση της τζιχαντιστικής οργάνωσης, που επιθυμεί την αποσταθεροποίηση στην περιοχή, είναι η (ορθολογική ή μη) στάση του Ισραήλ και της Κυβέρνησης Νετανιάχου.

«Πιστεύω ότι σε λίγες εβδομάδες θα δούμε μία ισραηλινή επιχείρηση στον Λίβανο», δήλωσε στο AFP ο Nitzan Nuriel, πρώην διευθυντής της ισραηλινής αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας, υποστηρίζοντας ότι «θα διαρκέσει μήνες», με σκοπό να απωθήσει την Χεζμπολάχ προς βορρά, σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από τη συνοριακή γραμμή, που βρίσκεται υπό την εποπτεία των Ηνωμένων Εθνών. Σύμφωνα με τον Nuriel, «η επιχείρηση θα συνοδεύεται από αεροπορικές επιδρομές στον Λίβανο, για να μάθουν ποιο θα είναι το τίμημα».

Μια χερσαία επίθεση εναντίον του Λιβάνου εκτιμάται ότι πιθανότατα θα οδηγούσε σε γενίκευση του πολέμου στην περιοχή, εφόσον το Ιράν θα «αναγκαζόταν» να λάβει μέρος στον πόλεμο στο πλευρό των «πληρεξούσιων» (proxies) του, δηλαδή της Χεζμπολάζ, της Χαμάς και των Χούθι της Υεμένης, ενώ αναμενόμενη είναι και η ρωσική στήριξη προς τη Χεζμπολάχ μέσω του Ιράν. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ακόμη, όποια αραβική ή μουσουλμανική χώρα παραμείνει αδρανής αναμένεται ότι θα βρεθεί ενώπιον μεγάλων εσωτερικών πιέσεων, οδηγώντας σε γενικότερη αστάθεια στην περιοχή.

Το ενδεχόμενο ενός ολοκληρωτικού πολέμου μεταξύ Ισραήλ – Χεζμπολάχ είναι υπαρκτό, σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν στον «Φ» ο Δρ Κώστας Λάβδας, Καθηγητής Ευρωπαϊκής και Συγκριτικής Πολιτικής και ο Δρ Κώστας Υφαντής, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Κώστας Λάβδας: «Δεν είναι απίθανο το σενάριο μιας γενικευμένης σύρραξης»

«Μετά τη σφοδρότατη σύγκρουση με τη Χεζμπολάχ το 2006, το Ισραήλ έχει έλθει πολλές φορές σε αντιπαραθέσεις ελεγχόμενης έντασης με την υποστηριζόμενη από το Ιράν οργάνωση. Η Χεζμπολάχ έχει αποκτήσει βαθιές ρίζες και επιρροή στον Λίβανο, όπου δραστηριοποιείται τόσο ως στρατιωτική – τρομοκρατική οργάνωση, όσο και ως αυταρχικό πολιτικό κόμμα του σιϊτικού πολιτικού Ισλάμ. Παράλληλα, συντονίζεται με τη Χαμάς εναντίον του Ισραήλ», ανέφερε στον «Φ» ο Δρ Κώστας Λάβδας.

Τόνισε ακολούθως ότι τρία είναι τα θεμελιώδη στοιχεία, που πρέπει να έχουμε υπόψη, για να εκτιμήσουμε τα πιθανά σενάρια για τους επόμενους μήνες:

>«Πρώτον, ότι η ισραηλινή κυβέρνηση αντιμετωπίζει σοβαρές εσωτερικές προκλήσεις.

>Δεύτερον, ότι η ηγεσία της Χεζμπολάχ, παρά τη σχετική αυτονομία της, δεν πρόκειται να πράξει αντίθετα με τη θέληση της Τεχεράνης, η οποία αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε φάση αναμονής των εξελίξεων στην περιοχή, αλλά και στις ΗΠΑ.

>Τέλος, τρίτον, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι μετά το 2020 υπάρχουν και πάλι φωνές στο εσωτερικό του Λιβάνου που επιχειρούν να περιορίσουν τον ρόλο και τη δράση της Χεζμπολάχ».

«Σε αυτή τη συγκυρία μια νέα μεγάλη σύγκρουση, μεταξύ της Χεζμπολάχ και του Ισραήλ, εάν και στο μέτρο που θα μπορέσει να βασιστεί κυρίως σε βαριά, αλλά χειρουργικά ισραηλινά πλήγματα – πράγμα εξαιρετικά αβέβαιο – θα βοηθούσε στην χαλάρωση του θανάσιμου εναγκαλισμού της εξτρεμιστικής οργάνωσης με την κοινωνία του Λιβάνου. Οπότε, παρόλο που και οι δυο πλευρές, Νετανιάχου και Νασράλα, δηλώνουν αυτή τη στιγμή ότι δεν επιθυμούν μια γενικευμένη σύρραξη μεταξύ τους, το σενάριο του πολέμου, ούτε απίθανο είναι, ούτε, αν πραγματοποιηθεί, θα οφείλεται απαραίτητα σε «ατύχημα», συμπλήρωσε ακολούθως.

Σημείωσε ακόμη ότι «οι δηλώσεις του Ισραηλινού ΥΠΑΜ για τον ισραηλινό στρατό, πως είναι ικανός να προκαλέσει στον Λίβανο τέτοια καταστροφή, που θα τον οδηγήσει «πίσω στη λίθινη εποχή έχουν διττό σκοπό: την αποτροπή, μέσω πίεσης στην κυβέρνηση του Λιβάνου και παράλληλα, την πρόκληση περαιτέρω εντάσεων μεταξύ της Χεζμπολάχ και της εύθραυστης συμμαχικής κυβέρνησης της χώρας, στην οποία η οργάνωση συμμετέχει με δυο υπουργεία, ως ένας από τους κυβερνητικούς εταίρους (δημοσίων έργων και εργασίας)».

«Σε αυτό το πλαίσιο, των δύσκολων συμμαχιών και ισορροπιών στον Λίβανο», όπως εξήγησε , «κάποια στελέχη της λιβανικής κυβέρνησης προσπάθησαν τις τελευταίες ημέρες να υποβαθμίσουν και τις απειλές που εκτόξευσε ο Νασράλα προς την Κύπρο».

Κώστας Υφαντής: Οι δύο χαρακτηριστικές διαστάσεις του ζητήματος

Κληθείς να σχολιάσει το ζήτημα, ο Δρ Κώστας Υφαντής ανέφερε ότι υπάρχουν δύο διαστάσεις.

>Από τη μια πλευρά, όπως σημείωσε, είναι το πεδίο των δηλώσεων των αξιωματούχων, με την προαναφερθείσα προειδοποιητική δήλωση του Ισραηλινού ΥΠΑΜ, Γιοάβ Γκάλαντ, αφενός να μην αποτελεί μπλόφα σε περίπτωση που η τζιχαντιστική οργάνωση οδηγήσει τα πράγματα στην κλιμάκωση, αφετέρου, όπως υπογράμμισε ο Δρ Υφαντής, η δήλωση έχει αποτρεπτικό σκοπό.

>Από την άλλη πλευρά, όπως επεσήμανε ο Δρ Υφαντής, είναι το τι συμβαίνει επί του εδάφους. Όπως ανέφερε, ενώ ένας πόλεμος χαμηλής έντασης, ένα πολεμικό μέτωπο, υφίσταται ήδη εδώ και πολύ καιρό, το ερωτηματικό είναι αν θα κλιμακωθεί σε ένα πόλεμο όπως στη Γάζα, ένα ενδεχόμενο που είναι υπαρκτό. Όπως σημείωσε ο Δρ Υφαντής, είναι πιθανόν η Χεζμπολάχ να επιδιώξει την κλιμάκωση, εφόσον, όπως και η Χαμάς, δεν έχει καταφέρει να πετύχει τον στόχο της για περιφερειακή σύρραξη, για γενικότερη ανάφλεξη της περιοχής, μέσω ενός αραβοϊσραηλινού πολέμου. «Άλλωστε», πρόσθεσε, «να μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για μια τρομοκρατική τζιχαντιστική οργάνωση».

«Το ζήτημα», όπως ανέφερε, «είναι το ποια είναι η στρατηγική του Ισραήλ. Αν η Κυβέρνηση του Ισραήλ, είναι ορθολογικός παίκτης δεν θα αντιδράσει με μια μαζική στρατιωτική επιχείρηση, αλλά με χειρουργικά πλήγματα. Υπάρχει, όμως, το ενδεχόμενο να το ερμηνεύσει ως μια ευκαιρία για εκκαθάριση των βόρειων συνόρων της από τη Χεζμπολάχ και τότε να δράσει ανάλογα», κατέληξε ο Καθηγητής.

Μια σύγκρουση με… παρελθόν

Υπενθυμίζεται ότι το 2006, Ισραήλ και Χεζμπολάχ πολέμησαν σε έναν πόλεμο 34 ημερών, που κατέληξε σε τεταμένο αδιέξοδο. «Ο πόλεμος στο Λίβανο είναι ένας πόλεμος που δεν έπρεπε καθόλου να έχει αρχίσει», είχε γράψει η βρετανική εφημερίδα Guardian.

Επί του παρόντος, η Χεζμπολάχ αποτελεί πιο ισχυρό εχθρό για το Ισραήλ από τη Χαμάς, αφού θεωρείται ότι είναι ο πιο βαριά οπλισμένος μη κρατικός παράγοντας στον κόσμο, σύμφωνα με το Κέντρο Διεθνών και Στρατηγικών Μελετών.

Η ομάδα ενίσχυσε το οπλοστάσιό της με τη βοήθεια του Ιράν, της Συρίας και της Ρωσίας και απέκτησε εμπειρία στο πεδίο της μάχης στη Συρία, πολεμώντας στο πλευρό των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν για να στηρίξει τον Μπασάρ αλ Άσαντ κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, ενώ, όπως η Χαμάς στη Γάζα, η οργάνωση είναι βαθιά ενσωματωμένη στον άμαχο πληθυσμό του Λιβάνου.

Πιστεύεται επίσης ότι η Χεζμπολάχ έχει αναπτύξει ένα αρκετά εκτεταμένο δίκτυο σηράγγων κάτω από τον Λίβανο, ενώ παράλληλα το Ιράν έχει δημιουργήσει χερσαίες και εναέριες διαδρομές ανεφοδιασμού, μέσω του Ιράκ και της Συρίας, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη της οργάνωσης, σε περίπτωση εκτεταμένου πολέμου.

Πηγή: Philenews