Εκατοντάδες ονομαστικά αιτήματα ασθενών που χρειάζονται εξειδικευμένες/ καινοτόμες θεραπείες θα βρεθούν στον αέρα, εάν εντός των επόμενων δύο εβδομάδων το υπουργείο Υγείας δεν εξασφαλίσει έγκριση από το υπουργείο Οικονομικών για παραχώρηση επιπρόσθετου κονδυλίου στη Διεύθυνση Αγορών και Προμηθειών η οποία αγοράζει τα συγκεκριμένα σκευάσματα.

Το κονδύλι των €50 εκατομμυρίων που είχε εγκριθεί στον προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας για το 2024 έχει εξαντληθεί (υπάρχουν μόνο μερικά εκατομμύρια διαθέσιμα αυτή τη στιγμή) και το γεγονός έχει θέσει σε συναγερμό τόσο το υπουργείο Υγείας, όσο και τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας ο οποίος, επίσης, εμπλέκεται στην όλη υπόθεση αφού θα έπρεπε εδώ και καιρό να είχε εντάξει στο ΓεΣΥ όλες τις καινοτόμες θεραπείες.

Τεράστιο ερωτηματικό στην υπόθεση, το κονδύλι των €50 εκατομμυρίων αφού ο αρχικός υπολογισμός του υπουργείου Υγείας, βάσει και των δεδομένων των προηγούμενων ετών, αφορούσε €120 εκατομμύρια.

Ωστόσο και όπως πληροφορούμαστε, κατά τη διαδικασία έγκρισης των προϋπολογισμών από το υπουργείο Οικονομικών, στο τέλος του προηγούμενου χρόνου, το κονδύλι αυτό μειώθηκε στα €50 εκατ. με την προϋπόθεση να ενταχθεί (και εντάχθηκε) άλλο, σχεδόν ισόποσο κονδύλι, στον προϋπολογισμό του ΟΑΥ (€45εκατ.) ο οποίος, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του υπουργείου Οικονομικών, θα αναλάμβανε μεγάλο μέρος των φαρμάκων που τώρα χορηγούνται στους ασθενείς μέσω των διαδικασιών της Επιτροπής Ονομαστικών Αιτημάτων και θα τα ενέτασσε στο ΓεΣΥ μέχρι τα μέσα του έτους.

Οι χρονοβόρες διαδικασίες που απαιτούνται ωστόσο (και είναι γνωστές) για την ένταξη των καινοτόμων φαρμάκων στο ΓεΣΥ και ο τρόπος με τον οποίο ο ΟΑΥ διαπραγματεύεται με τις εταιρείες εισαγωγής, δεν επέτρεψαν, όπως ήταν αναμενόμενο, τη μεταφορά των καινοτόμων θεραπειών στο ΓεΣΥ και ως εκ τούτου, αυτή τη στιγμή τα πάντα βρίσκονται στον αέρα.

Υπουργείο Υγείας και ΟΑΥ πραγματοποίησαν, το προηγούμενο διάστημα, σειρά συσκέψεων (κάποιες, μάλιστα, υπό τον υπουργό Υγείας), ώστε να βρεθεί η χρυσή τομή και να αποφευχθεί η κρίση, ωστόσο, όπως πληροφορούμαστε, μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί κάποια λύση στο πρόβλημα.

Τα τελευταία εικοσιτετράωρα, όπως αναφέρουν πληροφορίες του «Φ», το υπουργείο Υγείας αποφάσισε να προχωρήσει σε αίτημα προς το υπουργείο Οικονομικών ώστε να του παραχωρηθούν επιπρόσθετες πιστώσεις, περίπου €10 εκατ., προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες τρέχοντος μηνός, ενώ ο ΟΑΥ μελετά τρόπους επίσπευσης των δικών του διαδικασιών. Παράλληλα, ο ΟΑΥ ετοιμάζεται να επιστρέψει στο υπουργείο Υγείας το κόστος των καινοτόμων θεραπειών που η ΔΑΠ αγόρασε και διατέθηκαν μέσω του ΓεΣΥ, ωστόσο, ούτε το επιπρόσθετο κονδύλι, εάν παραχωρηθεί, ούτε η επιστροφή χρημάτων από τον ΟΑΥ θα σώσουν την κατάσταση αφού μέχρι το χρονικό διάστημα μέχρι το τέλος του έτους είναι πολύ μεγάλο.

Από τις 128 θεραπείες που βρίσκονταν στον αρχικό κατάλογο της Επιτροπής Ονομαστικών Αιτημάτων του υπουργείου Υγείας, ο ΟΑΥ προχώρησε στην ετοιμασία πρωτοκόλλων για ένταξη τους στο ΓεΣΥ, για 126 σκευάσματα. Για τα 107 από αυτά δόθηκε και η σχετική έγκριση για την έναρξη της διαδικασίας διαπραγμάτευσης με τις εταιρείες εισαγωγής από το διοικητικό συμβούλιο του οργανισμού.

Για 75 θεραπείες η διαδικασία ολοκληρώθηκε και έχουν ενταχθεί στο ΓεΣΥ ενώ έχουν υπογραφεί συνολικά 70 συμβόλαια. Στη Συμβουλευτική Επιτροπή Αποζημιώσεων Φαρμάκων, (επιτροπή ΟΑΥ η οποία διαπραγματεύεται με τις εταιρείες εισαγωγής) βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία για 28 θεραπείες. Για 10 έχουν σταλθεί οι επιστολές για έναρξης διαπραγμάτευσης στις εταιρείες εισαγωγής, Για 17 η διαπραγμάτευση βρίσκεται σε εξέλιξη ενώ σε μια περίπτωση η εταιρεία εισαγωγής απέρριψε την αρχική πρόταση του ΟΑΥ.

Σημαντικό είναι, βεβαίως, να αναφερθεί, ότι για κάθε μια θεραπεία η διαδικασία διαπραγμάτευσης είναι χρονοβόρα και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να ξεπεράσει και τους 3 – 4 μήνες. Η διαδικασία ένταξης, εξάλλου, νέων θεραπειών στον κατάλογο της ΕΟΑ και κατ’ επέκταση η προώθηση της ένταξης τους στο ΓεΣΥ, είναι διαρκής και ως εκ τούτου και οι αριθμοί των εκκρεμοτήτων διαφέρουν μεταξύ υπουργείου Υγείας και ΟΑΥ, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις κατά τις οποίες φαρμακευτικά σκευάσματα έχουν ενταχθεί στο ΓεΣΥ για συγκεκριμένες μόνο ενδείξεις (παθήσεις) χορήγησης τους και όχι για όλες.

Αυτή τη στιγμή η κατάσταση είναι εντελώς οριακή καθώς τα αιτήματα των ασθενών για εξειδικευμένες θεραπείες καθημερινά πληθαίνουν. Κατά την επόμενη συνεδρίαση της μάλιστα, την ερχόμενη Παρασκευή, η αρμόδια Επιτροπή Ονομαστικών Αιτημάτων θα εξετάσει –και κατά πάσα πιθανότητα θα εγκρίνει– άλλα περίπου 300 αιτήματα.

Για αυτόν άλλωστε τον λόγο και όπως αναφέρουν πληροφορίες του «Φ» ο υπουργός Υγείας, Μιχάλης Δαμιανός, έχει καλέσει σε συνάντηση και τους δύο φορείς που εκπροσωπούν τις εταιρείες εισαγωγής των φαρμάκων στην Κύπρο, προκειμένου να ζητήσει τη συνεργασία τους για την επίλυση του προβλήματος.

Κατά τις μέχρι τώρα διαβουλεύσεις μεταξύ ΟΑΥ και υπουργείου Υγείας, τέθηκαν προς συζήτηση διάφορες λύσεις. Μεταξύ αυτών, το ενδεχόμενο, να αναλάβει εξολοκλήρου το κόστος της χορήγησης καινοτόμων θεραπειών μέσω της ΕΟΑ ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας, γεγονός όμως που θα σημαίνει ότι μέχρι το τέλος του έτους, θα ξεπεραστεί και ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός του ΟΑΥ, καθώς το υπουργείο Υγείας στις δικές του διαδικασίες, οι οποίες όταν καθορίστηκαν χαρακτηρίστηκαν ως «προσωρινές», δεν θέτει σχεδόν κανένα περιορισμό ούτε στο ύψος της τιμής αγοράς, ούτε στα κριτήρια έγκρισης των αιτημάτων, καθώς βασικός ρόλος της Επιτροπής ήταν να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ασθενών που χρήζουν εξειδικευμένης αντιμετώπισης.

Από €3 εκατ. φθάσαμε τα €120 εκατ. μέσα σε 9 χρόνια

Δεν μπορεί να καταργηθεί η ΕΟΑ

Η Επιτροπή Ονομαστικών Αιτημάτων, η οποία εξετάζει τα αιτήματα των ασθενών για χορήγηση εξειδικευμένων και καινοτόμων θεραπειών, ιδρύθηκε το 2015. Στόχος, τότε, ήταν να καλύπτονται οι έκτακτες ανάγκες των ασθενών που χρειάζονταν εξειδικευμένες θεραπείες των οποίων η εισαγωγή στην Κύπρο, βάσει των νενομισμένων διαδικασιών, ήταν πολύ χρονοβόρα. Προϋπόθεση από την αρχή, ήταν να τερματιστεί η λειτουργία της ΕΟΑ μετά την έναρξη της εφαρμογής του ΓεΣΥ. Ο προϋπολογισμός της Επιτροπής είχε καθοριστεί τότε στα €3 εκατ. ωστόσο, έφθασε το 2023 τα €106 εκατ., και το υπουργείο Υγείας είχε προϋπολογίσει για το 2024 κονδύλι €120 εκατ.

Αναλυτικά και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τα οποία πριν από περίπου έναν χρόνο είχαν προκαλέσει ιδιαίτερο προβληματισμό, το 2019 έφτασε τα €26 εκατ., το 2020 τα €35 εκατ., το 2022 στα €95 εκατ. και το 2023 τα €106 εκατ.

Η εκτόξευση του κόστους, είχε οδηγήσει πριν από έναν χρόνο στην έναρξη του διαλόγου μεταξύ υπουργείου Υγείας και ΟΑΥ για την επίσπευση των διαδικασιών που ακολουθούνται για την ένταξη των σκευασμάτων αυτών στο ΓεΣΥ. Έντονες πιέσεις είχαν ασκηθεί τότε και από τους οργανωμένους ασθενείς οι οποίοι, μάλιστα, είχαν υποβάλει και σχετικές εισηγήσεις.

Κατά τη διάρκεια του διαλόγου, μελετήθηκε, μεταξύ άλλων, το ενδεχόμενο για μεταφορά ολόκληρου του μηχανισμού της ΕΟΑ, όπως αυτός λειτουργεί στο υπουργείο Υγείας, στον ΟΑΥ. Ωστόσο, στην πορεία διαπιστώθηκε ότι αυτό δεν είναι δυνατό να γίνει καθώς η Επιτροπή επιβάλλεται να συνεχίσει τη λειτουργία της στο υπουργείο Υγείας αφού πρέπει να βρίσκεται στη διάθεση των ασθενών για σκευάσματα τα οποία δεν έχουν ακόμα λάβει τελική αδειοδότηση, δεν έχουν ακόμα εγγραφεί στην Κύπρο αλλά και για να καλύπτει τις ανάγκες των μη δικαιούχων του ΓεΣΥ.

Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η ΕΟΑ έχει ως αποτέλεσμα την εξασφάλιση των θεραπειών ξεχωριστά για έκαστο ασθενή, ή για μικρές σχετικά ομάδες ασθενών με αποτέλεσμα και η τιμές στις οποίες αγοράζονται τα σκευάσματα αυτά να είναι ασύμφορες και μια πιθανή αντιγραφή των διαδικασιών από τον ΟΑΥ θα φούσκωνε αυτόματα τον προϋπολογισμό του ΓεΣΥ.

Περαιτέρω, ο ΟΑΥ, για να εντάξει ένα σκεύασμα στο ΓεΣΥ υποχρεούται να ετοιμάσει και να εφαρμόζει συγκεκριμένα πρωτόκολλα. Για τον λόγο αυτό και όλα τα καινοτόμα σκευάσματα που προωθούνται για ένταξη στο ΓεΣΥ περνούν πρώτα από τη διαδικασία της Συμβουλευτικής Επιτροπής Φαρμάκων η οποία ετοιμάζει πρωτόκολλα και ακολουθεί στη συνέχεια η διαδικασία διαπραγμάτευσης της τιμής.

Πηγή: Philenews